Άγιος Δωρόθεος της Γάζας

St. Dorotheus of Gaza

Άγιος Δωρόθεος Τοιχογραφία 1547 - Άθως

Οὐ γὰρ θέλεις τὰ πράγματα γίνεσθαι ὡς θέλεις, ἀλλὰ θέλεις ὡς γίνεται

Ο Άγιος Δωρόθεος ή Ηγούμενος Δωρόθεος, υπήρξε εκκλησιαστική μορφή διδασκάλου που έζησε το 500 - 565 ή 620 μ.Χ. στη Γάζα επί του Παλαιστινιακού εδάφους.

Το 540 ίδρυσε το δικό του μοναστήρι (όπου και έγινε ηγούμενος) κοντά στο μοναστήρι Άμπα Σερίντ (Abba Serid) κοντά στη Γάζα. όπου μυήθηκε από τους γεροντότερους Μπαρσανούφιο (Barsanuphius of Palestine) και Ιωάννη - χριστιανοί συγγραφείς- ερημίτες καλόγεροι του 5ου μ.Χ. αιώνα. Με τη σειρά του ο Δωρόθεος με τις διδαχές του - βασισμένες στους μέντορες του, γαλούχησε τους καλόγερους του μοναστηριού του περί των θεμάτων της πίστης (Ασκητικά). Μεγάλος αριθμός διεσώθη και συνιστούν τον τόμο "Οδηγίες για πνευματική εξάσκηση" που αρχικά είχαν συνταχθεί στην (αρχαϊζουσα) ελληνική γλώσσα, μεταφράσθηκαν δε στη μεσαιωνική Συριακή και Αραβικά, Γεωργιανά. Αφιέρωσε τη διδασκαλία του στον προηγουμένως θανόντα Αβά Ιωάννη, τον Προφήτη.

Ενώσω οι προγενέστεροι πνευματικοί του πατέρες Μπαρσανούφιος και Ιωάννης ζούσαν, πίστευε πως θα έπρεπε να ζει κι αυτός στην υπακοή, στη σιωπή και να μην εξασκεί ο ίδιος καμία διδασκαλία. Μόνο αφού εκείνοι αναχώρησαν με την απόφαση ως το τέλος να μη μιλούν (Ερμητική φιλοσοφία), αποφάσισε τις δικές του διδαχές περί του ασκητισμού να τις κοινωνήσει στους καλόγερους του δικού του νέου μοναστηριού. Έναν μονάχα είχε σκοπό - τη διαπαιδαγώγηση εκείνων στους οποίους απευθυνόταν. Δεν τον ενδιέφερε η κομψότητα του ύφους, ή το στυλ γραφής. Συνεπώς τα λόγια του διατυπώθηκαν όπως τα εξέφραζε: ακατέργαστα, καθαρά και απλά.

Μια προσεχτική μελέτη των διδασκαλιών των Αβά Δωρόθεου, δείχνει μια αυστηρή λογική δομή με έναν διανοητικό και αναλυτικό τρόπο. Τα ζητήματα δεν πλησιάζονται θεωρητικά αλλά στη βάση  της καθημερινής πραγματικότητας αλλά σε μια μοναστική εμπειρία. Πρωταρχικώς συνενώνει τις διδαχές με την Αγία Γραφή και συχνά ξεκινά την διδασκαλία με ένα βιβλικό απόφθεγμα ή ένα χωρίο - βασικά από την Παλιά και Νέα Διαθήκη μέσω της σκέψης του μεταφερόμενη στην πρακτική της μορφή. Ο Αβάς Δωρόθεος δεν αγνοεί τη θεολογία της εκκλησίας.

Στην τεκμηρίωση της σκέψης του, Θεολογία και Ασκητική ζωή συνυπάρχουν. Δεν ενδιαφέρεται για μια δογματική διδασκαλία φυσικά. Στην πρακτική της διδασκαλίας, ενυπάρχει ως έννοια η πίστη της Εκκλησίας. 

Ο Αβάς Δωρόθεος γνωστός και ως Άγιος Δωρόθεος ο Ερμίτης (Ερημίτης) του Κεμέτ (Hermit of Kemet), αναγνωρίζεται ως άγιος από την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία καθώς και την Ρωμαιο-καθολική και την Αραβική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 5 Ιουνίου στου Καθολικούς και στις 18 Ιουνίου στην ανατολικές Εκκλησίες, και 13 Αυγούστου, στην Ορθόδοξη.

◊ Κοντά στη Γάζα είναι και ο Ορθόδοξος ναός του Αγίου Πορφυρίου που βομβαρδίστηκε από τους Ισραηλινούς στα αντίποινα για την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Οὐ γὰρ θέλεις τὰ πράγματα γίνεσθαι ὡς θέλεις, ἀλλὰ θέλεις ὡς γίνεται, καὶ οὕτως εἰρηνεύεις μετὰ πάντων, ταῦτα μέντοι ἐν οἷς οὐκ ἔστι παράβασις ἐντολῆς Θεοῦ ἢ Πατέρων

Να μη θέλεις τα πράγματα να γίνονται όπως εσύ το επιθυμείς αλλά να τα θέλεις όπως έρχονται. Έτσι θα ζεις ειρηνικά μετά πάντων, μη παραβιάζοντας το θέλημα του Θεού και των Πατέρων.

Μερικές διδασκαλίες του Αβά Δωρόθεου

• Περί Αποταγής [Η Ανυπακοή προς τον Θεό και η εκδίωξη των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο]
• Προσδοκώντας το Καλό
• Αγώνας με τα ελαττώματα
• Διατηρώντας τη συνειδητότητα
• Ο θυμός
• Οι λύπες και η Θεία Πρόνοια
• Κερδίζοντας την ηρεμία του πνεύματος
• Ταπεινότητα ως προς τις σκέψεις
• Αγάπη για τον πλησίον

St. Dorotheus Fresco - Mount Athos Greece Άγιος Δωρόθεος - Διδάσκαλος - Όρος Αγίου Διονυσίου, Άθως Προέλευση εικόνας: Σύνδεσμος

https://pemptousia.com/files/2014/08/Dorothei-Gaza-frescă-Dionysiou-1547-IN.jpg, Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10822708