Καθήκον

Μη εναρμόνιση με τα καθήκοντα

Εκείνος που ασχολείται με τα αλλότρια πράγματα και όχι με τα δικά του πράττει άσχημα μη τηρώντας την αλληλουχία των "yamas - niyamas"

"Πρέπει να ασκείς τα δικά σου καθήκοντα και όχι εκείνα των άλλων". Ιδού μια φράση με ύψιστο ενδιαφέρον. Κάθε μέρα επωμίζεται κανείς διάφορα καθήκοντα. Πρέπει να τα φέρει εις πέρας. Πρώτο καθήκον να ντυθεί, να ετοιμαστεί, να φάει το πρωινό του ενδεχομένως. Μετά ακολουθούν όλα τα άλλα: Δουλειά, ψώνια, φροντίδα για το σπίτι, πληρωμές λογαριασμών κλπ.

Διακρίνει κανείς, πως λίγοι αντλούν ενδιαφέρον ή απόλαυση από τα καθήκοντα. Αντίθετα προτιμούν να κάθονται και να βλέπουν τηλεόραση ή να τρώνε με συντροφιά φίλων. Η λέξη καθήκον έχει γίνει κάτι σαν φορτίο που εμποδίζει την απόλαυση.
Και όμως να πράττεις το καθήκον είναι ύψιστη εντολή σε όλες τις θρησκείες και αναφέρεται και στις ουπανισάδες (αρχαία ινδικά κείμενα).

Εκείνος που ασχολείται με τα αλλότρια πράγματα και όχι με τα δικά του πράττει άσχημα.

Τι σημαίνει αυτό; Να ασχολείται συστηματικά με ζητήματα που δεν τον αφορούν. Που δεν απαιτούν κάποια δράση εκ μέρους του προς κάποια ορισμένη κατεύθυνση. Να κάθεσαι και να σχολιάζεις είναι μια προσφιλής ασχολία. Να σχολιάζεις ό,τι πέφτει στην αντίληψη σου - από ταινίες, ρούχα που φορά ο άλλος ή με δραστηριότητές του.
Ο άλλος είναι πάντα ένα έναυσμα για κουβέντα. Τι έκανε, που πήγε, πότε τον είδες, τι ελέχθη μεταξύ σας κλπ.

Έτσι τυρβάζοντας κανείς με τα αλλότρια, ξεχνά τα δικά του καθήκοντα. Αποφεύγει να κουραστεί, αποφεύγει να διεκπεραιώσει και αναβάλει συνέχεια. "Άσε ας τ' αφήσω για άλλη μέρα" - αυτό ή εκείνο. Έτσι ξεπερνά τα εμπόδια που νομίζει πως τον δυσκολεύουν, πως δεν τον αφήνουν να απολαύσει τη μέρα του κι αυτό ονομάζεται "ωχ-αδελφισμός".

Περίπου έτσι εξελίσσονται τα πράγματα κι αυτό ονομάζεται και "εφησυχασμός". Όταν κανείς δεν θέλει να πράξει, να δει κατάματα τις υποχρεώσεις του - σαν πολίτης, σαν άνθρωπος προς άνθρωπο, σαν άτομο μέσα σε μια οικογένεια, σαν άτομο μέσα στο γίγνεσθαι του καιρού του.

Καθήκον είναι να φτιάξεις το μεσημεριανό φαγητό, να πλύνεις τα ρούχα σου, να μαζέψεις το σπίτι, να φροντίσεις τον διπλανό που έχει ανάγκη κλπ. Κλείνεις τ' αυτιά και τα μάτια; Παραβαίνεις την έννοια του καθήκοντος.

Μέσα σε μια κοινωνία εφησυχασμού και αδιαφορίας πως μπορεί το άτομο να πορευτεί και να πράττει; Εδώ μπορεί να σου επιτεθεί στο δρόμο κάποιος για να σου πάρει το πορτοφόλι, το ρολόι - οτιδήποτε και ο άλλος που περνά δίπλα να συνεχίσει το δρόμο του.
Το "ο σώζων εαυτόν σωθήτω" είναι περίπου ένα πιστεύω στους σημερινούς καιρούς. Όμως αυτό είναι λάθος. Μόνο στη φροντίδα, στην εκτέλεση του καθήκοντος βρίσκεται η σωτηρία από τα ζιζάνια που δηλητηριάζουν την ψυχή. Η ελευθερία έγκειται στην απαγκίστρωση από αυτά (τα ζιζάνια).