Ο άνθρωπος ένας πρόθυμος σκλάβος
Προσωπικότητα (ατομικότητα) & Ουσία
"Η ατομικότητα δεν είναι παρά η ουσία, επαυξημένη, ωριμασμένη" - G. Gurjieff
 |
| Gurdjieff - Όλα και τα Πάντα |
- Μια σημαντική στιγμή στην εργασία κάποιου είναι όταν αρχίζει να διακρίνει την προσωπικότητα του (επίκτητη) από την ουσία του (εξ υπ' αρχής).
- Το αληθινό Εγώ, η ατομικότητα, μπορεί να βελτιωθεί μόνο από την ουσία του.
- Μπορεί κανείς να πει πως η ατομικότητα είναι η ουσία επαυξημένη, ωριμασμένη.
- Αλλά για να μπορέσει η ουσία να μεγαλώσει πρώτα απ' όλα είναι απαραίτητο να αδυνατίσει η συνεχής πίεση της προσωπικότητας (επίκτητη) επάνω στην ουσία (εξ υπ' αρχής).
Το σπίτι με τα 4 δωμάτια
Ορισμένες διδασκαλίες συγκρίνουν τον άνθρωπο μ' ένα σπίτι με τέσσερα δωμάτια. Ο άνθρωπος ζει στο μικρότερο και φτωχότερο των άλλων ώσπου να μάθει για την ύπαρξη των άλλων τριών που είναι γεμάτα θησαυρούς. Μόλις το μάθει, αρχίζει να ψάχνει για τα κλειδιά αυτών των δωματίων και ειδικά του τέταρτου και πιο σημαντικού. Μόλις το βρει, αληθινά τότε γίνεται ο κύριος του σπιτιού, τότε μόνο το σπίτι πράγματι του ανήκει καθ' ολοκληρίαν και δια παντός.
Το πλήθος ούτε θέλει ούτε ψάχνει για τη γνώση, οι αρχηγοί του μέσα στις επιδιώξεις τους προσπαθούν να δυναμώσουν το φόβο του και την απέχθεια του για ό,τι καινούργιο και άγνωστο. Μόνο ένα πράγμα είναι βέβαιο: η σκλαβιά του ανθρώπου μεγαλώνει κι αυξάνεται. Ο άνθρωπος γίνεται ένας πρόθυμος σκλάβος. Δεν χρειάζεται πλέον αλυσίδες - αρχίζει να αρέσκεται στη σκλαβιά, να είναι γι' αυτήν υπερήφανος. Κι αυτό είναι ό,τι χειρότερο για τον ίδιο.(αρχίζει ν' αρέσκεται στη σκλαβιά του: Εδώ το κείμενο παραπέμπει στη φιλοσοφία του Πλάτωνα με την παράθεση της σκοτεινής σπηλιάς που οι διαμένοντες σ' αυτήν δεν θέλουν να βγουν στο φως).
- Δεν υπάρχει υποχρεωτική, μηχανική εξέλιξη. Η εξέλιξη είναι προϊόν της ενσυνείδητης προσπάθειας. Η εξέλιξη του ανθρώπου είναι η εξέλιξη της συνειδήσεως του και αυτή η "συνείδηση" δεν μπορεί να εξελιχθεί ασυνείδητα.
- Η εξέλιξη του ανθρώπου είναι η εξέλιξη της θέλησης του, κι αυτή η "θέληση" δεν μπορεί να αναπτυχθεί άθελα του.
- Η εξέλιξη του ανθρώπου είναι η εξέλιξη της δύναμη του να πράττει και το να "πράττει" δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα των πραγμάτων που "συμβαίνουν".
- Πρόοδος και Πολιτισμός στο αληθινό τους νόημα μπορούν να συντελεσθούν μόνο σαν αποτέλεσμα ενσυνείδητης προσπάθειας. Δεν μπορούν να επιτευχθούν σαν αποτέλεσμα ασυνείδητων μηχανικών πράξεων.
- Από όλες τις επιθυμίες που εκδηλώνει ο άνθρωπος, μόνο μια είναι θεμιτή: η επιθυμία να είσαι "κύριος του εαυτού σου" διότι χωρίς αυτή την επίτευξη, τίποτα δεν είναι δυνατό.
Όλα εξαρτώνται από όλα, όλα σχετίζονται, τίποτε δεν υπάρχει από μόνο του. Εντούτοις το κάθε τι συντελείται από μόνο του, σύμφωνα με τους δικούς του προϋπάρχοντες λόγους. Εάν οι άνθρωποι ήταν διαφορετικοί, όλα θα ήταν διαφορετικά καθώς όλα εκδηλώνονται σύμφωνα με αυτό που είναι εξ υπαρχής κι έτσι όλα γίνονται σύμφωνα μ' αυτό το ιδίωμα.
Η εξέλιξη του ανθρώπου μπορεί να εκδηλωθεί μόνο σαν το αποτέλεσμα της εξέλιξης μέσω αυτών των δυνάμεων και δυνατοτήτων που δεν μπορούν να αναπτυχθούν από μόνες τους αν βιώνονται μ' έναν μηχανικό τρόπο. Μόνο αυτό το είδος της ανάπτυξης, μόνο αυτό το είδος της ωρίμανσης κάνει την αληθινή ανάπτυξη του ανθρώπου. Δεν υπάρχει άλλη ανάπτυξη πουθενά αλλού.
Φανταστείτε πως καθόμαστε εδώ συζητώντας για τη θρησκεία και πως η βοηθός Μάσα ακούει τη συζήτηση μας. Αυτή φυσικά καταλαβαίνει αυτά που λέμε με τον δικό της τρόπο κι επαναλαμβάνει ό,τι κατάλαβε στον θυρωρό Ιβάν. Ο θυρωρός Ιβάν πάλι καταλαβαίνει με τον τρόπο του και επαναλαμβάνει ό,τι άκουσε στον αμαξά Πέτρο, που μένει παραδίπλα. Ο αμαξάς Πέτρος πηγαίνει στην εξοχή και διηγείται στο χωριό, ό,τι άκουσε στην πόλη. Νομίζετε πως αυτό που διηγείται μοιάζει καθόλου με αυτά που εμείς εδώ λέγαμε;
Αυτό ακριβώς είναι η σχέση μεταξύ υπαρχόντων θρησκειών και αυτού που θα μπορούσε να ήταν η προέλευση τους. Όλα: διδασκαλίες, παραδόσεις, προσευχές, έθιμα, έρχονται σε μας, όχι από πέμπτο αλλά από εικοστό-πέμπτο χέρι και φυσικά όλα έχουν αλλοιωθεί - πέρα από την αληθινή τους σημασία και κάθε τι σημαντικό, έχει ξεχαστεί από καιρό πριν.
(Σ' αυτό το σημείο η διδασκαλία Γκουρτζίεφ, μοιάζει μ' αυτήν του Κρισναμούρτι που λέει: δεν υπάρχουν δάσκαλοι, δεν υπάρχουν σχολές, δεν υπάρχει κατεύθυνση, δεν υπάρχει δόγμα - πρέπει κανείς να πορευθεί μόνος του προς την Αλήθεια.)
Related: [Μια Φιλοσοφική Συνάντηση] εδώ
Εικόνα αρχική πηγή (τελευταία ενημέρωση 4/1/'23)
